„Tyle się mówi o tej asertywności, ale jak w praktyczny sposób mam tę asertywność okazywać?”
Takie pytanie zadał mi kiedyś jeden z klientów, który omówił się na sesję, której celem miała być nauka asertywności.
Oczywiście ważne jest aby rozumieć skąd bierze się brak asertywności, o czym pisałem we wcześniejszym wpisie. Jeżeli jednak znamy fundamenty, to czas postawić na nich budynek 🙂
Kiedy znajdujesz się w sytuacji, w której nie czujesz się komfortowo, ponieważ czujesz się nieszanowany / nieszanowana oraz widzisz, że twoje granice są przekraczane, wtedy potrzebujesz to zakomunikować.
Problemem jest to, że w takich sytuacjach, albo tego nie komunikujemy, albo robimy to w niewłaściwy sposób. Dobrze mieć jakiś elastyczny wzorzec, dzięki któremu będziemy wiedzieć jak we właściwy sposób zareagować. Poniżej podaję taki wzorzec (jako punkt odniesienia) a pod nim opisuję jak go użyć w praktyce życia.
PRZYKŁAD:
Przełożony wyładowuje na pracowniku swoją wściekłość za źle (jego zdaniem) wykonane zadanie. Przykładowy dialog mógłby brzmieć następująco:
Szef: „Co to ma być? To tak wygląda dobrze wykonane zadanie? Tylko skończony idiota mógłby tak to zrobić!!!”
Asertywny pracownik: „Widzę, że jest Pan niezadowolony. Co dokładnie w tym projekcie Panu się nie podoba?” [ pytanie o FAKTY]
Szef: „Jak to co??? Mówiłem, że wszystkie dane miały być na końcu raportu. A poza tym zostały pomylone marża z narzutem to niedopuszczalne!!!”
Asertywny pracownik: „Dane są w dwóch miejscach, w połowie raportu, oraz na samym końcu. Jeżeli Pan chce mogę usunąć je z połowy raportu. Umieściłem je tam, aby lepiej zobrazowały wykres. Jeżeli chodzi o pomylenie marży z narzutem, to oczywiście to sprawdzę i jeżeli tak się stało, to naprawię błąd.” [rozmowa o FAKTACH oraz o OPOWIEDZENIE co pracownik uważa na ten temat]
Szef: „Proszę tylko zrobić to jak najszybciej”
Asertywny pracownik: „Mam też prośbę. Nie czuję się komfortowo, kiedy Pan podnosi na mnie głos oraz nazywa skończonym idiotą. Wolałbym rozmawiać o tym co zostało zrobione dobrze a co źle zamiast być obrażanym.” [rozmowa o UCZUCIACH oraz OCZEKIWANIACH]
Szef: „Przepraszam, trochę mnie poniosło”
Tak wiem, dla niektórych czytelników będzie to brzmiało bajkowo i stwierdzą, że po takim dialogu straciliby pracę. Jeżeli tak jest to odsyłam ponownie do pierwszego wpisu na temat asertywności.
Uważny czytelnik może stwierdzić, że te cztery elementy ( fakty, uczucia, przemyślenia i oczekiwania) nie są w odpowiedniej kolejności użyte w tym przykładzie. Jeżeli to spostrzegłeś – BRAWO 🙂 Zrobiłem to świadomie, aby pokazać, że powyższy wzorzec, zawiera elementy, które możemy użyć w elastyczny sposób.
Kolejny sposób zachowania asertywnego to „Technika 1,2,3”
Zgodnie z zasadą: „Co się zdarzyło raz, nie musi się zdarzyć drugi, ale jeżeli zdarzyło się drugi, to zdarzy się i trzeci.” W praktyce oznacza to, że za pierwszym razem odmawiamy; za drugim zapowiadamy konsekwencje a za trzecim razem je realizujemy. Łatwe? Nie. Skuteczne? Tak.
PRZYKŁAD:
Koleżanka z pracy: „Weź mi dokończ ten raport a ja przy okazji Ci się odwdzięczę.”
Asertywna koleżanka: „To już Twoja trzecia prośba w tym tygodniu. Tym razem jednak Ci nie pomogę.” [ NIE po raz pierwszy]
Koleżanka z pracy: „Ale dlaczego?”
Asertywna koleżanka: „Dlatego, że mam swoje obowiązki. Jeżeli jeszcze raz mnie o to zapytasz, nie odpowiem.” [Zapowiedź konsekwencji]
Koleżanka z pracy: „To tylko parę minut.”
Asertywna koleżanka: „…..” [Milczenie a więc realizacja konsekwencji]
Koleżanka z pracy: „No co Ty, teraz nie będziesz się już nigdy do mnie odzywać? Weź przestań, to tylko raport…”
Asertywna koleżanka: „…..” [Milczenie a więc realizacja konsekwencji]
Koleżanka z pracy: „Dziwna jesteś, wiesz?”
Asertywna koleżanka: „…..” [Milczenie a więc realizacja konsekwencji]
Koleżanka z pracy odchodzi…
Po przeczytaniu tego, wyobrażam sobie taki dialog z Tobą 🙂
Ty: „Czy to nie zniszczy relacji między tymi koleżankami?”
Ja: „Cóż warte są relacje, w których jedna ze stron nie może odmówić i będzie ciągle wykorzystywana.”
Ty: „Jeżeli tak postąpi, to koleżanka nie będzie jej lubić oraz będzie ją obgadywać i także inni zmienią zdanie o niej i nie będą jej lubić.”
Ja: „To prawda, że mogą przestać ją lubić ale na pewno wzrośnie szacunek do niej. W pracy nie muszą nas lubić, ale powinni szanować. Z czasem szacunek przeniesie się na lepsze relacje a wartościowi ludzie sami ocenią charakter jednej i drugiej osoby.”
Kolejna technika zwana UFO jest przydatna wtedy, kiedy ktoś nas zaskoczy i nie było możliwości aby przewidzieć i przygotować się na taką sytuację.
PRZYKŁAD:
Kolega z pracy: „No to cześć. Tak jak mówiłem już od tygodnia, w ten piątek wychodzę wcześniej, więc dokończ za mnie moją część projektu, tak abyśmy na poniedziałek mogli go przedstawić.”
Asertywny kolega: „Totalnie mnie zaskoczyłeś, czuję się zmieszany i zagubiony, tak że nie wiem co powiedzieć.” [Mówi o swoich UCZUCIACH]
Kolega z pracy: „Przecież już tydzień temu mówiłem, że dziś będę wychodził wcześniej, ponieważ wyjeżdżamy z rodziną na ślub w inną część Polski.”
Asertywny kolega: „Tak, to prawda o tym mówiłeś, ale nie mówiłeś, że w związku z tym nie zrobisz swojej części projektu.” [Mówi o FAKTACH]
Kolega z pracy: „No może, sorki. To dokończ a przy następnym projekcie ja zrobię coś za ciebie.”
Asertywny kolega: „Podobnie mówiłeś, przy poprzednim projekcie, więc tym razem nie zrobię nic za ciebie. Oczekuję, że albo sam poinformujesz szefa, że oddamy projekt we wtorek, albo po prostu dokończysz swoją część do poniedziałku.” [Mówi o swoich OCZEKIWANIACH]
Kolega z pracy: „A co ty robisz w weekend? Naprawdę nie możesz dokończyć?”
Asertywny kolega: „Nie” [Bez tłumaczenia się]
Kolega z pracy: „To weź chociaż pogadaj z szefem, że oddamy projekt we wtorek, ponieważ ja niestety muszę już wyjść a szef jest na zebraniu.”
Asertywny kolega: „Musisz to sam załatwić. Jeżeli jest na spotkaniu, to zadzwoń do niego później, albo wyślij sms lub maila.” [Odmawia wzięcia na siebie odpowiedzialności za poinformowanie szefa]
Kolega z pracy: „Czyli nie pomożesz mi?”
Asertywny kolega: „Nie.” [Bez tłumaczenia się]
Kolega z pracy strzela focha i mruczy coś pod nosem 😉
Czy te dwa wpisy, to cała wiedza na temat asertywności? Oczywiście, że nie, ale jest to wystarczające, by zacząć działać bardziej asertywnie. Więcej przydatnych informacji znajdziesz w poniższym nagraniu oraz w kursie „Jak być bardziej asertywnym?”
