Test predyspozycji zawodowych – teoria

Test „Carrer Direct” („Kompas Kariery”) może być użyty m.in. do następujących celów:

• odkrycia optymalnego dla siebie zawodu oraz sposobu jego wykonywania
• stworzenia planu rozwoju zawodowego
• weryfikacji stanowisk pracy
• określenie swoich silnych i słabych stron danego zespołu
• zbadanie potencjału do współpracy między poszczególnymi osobami.

Co dokładnie określa test?

OSOBOWOŚĆ

Słowo „osobowość” użyte w teście opisuje naturalny sposób, w jaki człowiek jest motywowany do działania. Badane jest sześć elementów osobowości, wraz spod cechami, których nie będę opisywał, dla przejrzystości wpisu a które znajdziesz w udostępnionym na końcu przykładowym raporcie.

Badane ogólne czynniki osobowości są następujące:

1. DOMINACJA / ULEGŁOŚĆ – mierzony jest poziom motywacji osoby do kontrolowania sytuacji i ludzi w jej otoczeniu.

Osoby dominujące:

• w naturalny sposób podejmują przewodzenie
• posiadają zdolność do szybkiego uchwycenia istoty problemu
• lubią być niezależne i preferują działanie
• zorientowane na osiągnięcie celu, często niedoszacowują zarówno ilość potrzebnych informacji aby podjąć właściwą decyzję oraz ilość środków i czasu potrzebnych do ukończenia zadania
• bywają niecierpliwe i nie chcę słuchać długich wyjaśnień, ale konkretów i faktów
• zbyt bezpośrednio komunikują, nie zwracając uwagi na to jak to wpłynie na odbiorców

Osoby uległe:

• w naturalny sposób współpracują z innymi
• lubi rolę członka zespołu, gotowego do podporządkowania się
• bardziej interesuje ich wykonanie zadania, niż to kto przewodzi
• zwykle są taktowne i wspierają innych
• mają opór przed podejmowaniem działania oraz wypowiadaniem swojego zdania, zwłaszcza gdy jest sprzeczne z większością

2. EKSTRAWERTYZM / INTROWERTYZM – mierzony jest poziom motywacji osoby do interakcji z innymi i określa poziom otwartości na relacje z ludźmi i poziom rozmowności.

Osoby ekstrawertyczne:

• lubią relacje i są pozytywnie motywowane poprzez kontakt z nowymi ludźmi
• wyróżniają się w grupie poprzez ekspresywne działania oraz entuzjazm
• cieszy ich bycie w centrum uwagi
• potrzebują być zaangażowani we współpracę z innymi ludźmi
• posiadają wysoki potencjał do odnoszenia sukcesu, w działaniach zawodowych związanych z promocją, wpływem, rozrywką, byciem gospodarzem, motywowaniem i przemawianiem publicznym.

Osoby introwertyczne:

• mają tendencje do bycia osobą zdystansowaną
• preferują kontakty z osobami, które znają, niż nawiązywanie nowych znajomości
• są odbierane jako osoby spokojne i zdystansowane niż głośne i nieskrępowane
• widzą swoją rolę jako wspierający oraz pomocnicy liderów niż jako przewodzący zespołom
• zwykle posiadają zdolność dobrego skupienia się na zadaniu
• skupiają swoją energię na obserwowaniu, myśleniu i słuchaniu, tak, że ich spostrzeżenia są merytoryczne i wiele znaczące
• w słuchaniu są uważne i odpowiadają w sposób praktyczny
• posiadają wysoki potencjał, do odnoszenia sukcesu, w działaniach zawodowych skupionych na jednej dziedzinie i zwykle związanymi z danymi lub ideami a nie ludźmi.

3. ZAANGAŻOWANIE / ZDYSTANSOWANIE – mierzony jest poziom tendencji u osoby do bycia troszczącym się, rozumiejącym i akceptującym.

Osoby zaangażowane:

• cechuje duża wrażliwość na potrzeby innych
• w naturalny sposób troszczą się i wspierają innych
• raczej dostosowują się do potrzeb innych niż konfrontują się
• życzliwe i wspaniali słuchacze
• potrzebują harmonii, ciepła i ustalonych procedur w pracy

Osoby zdystansowane:

• mają tendencje do bycia obiektywnymi i bezpośrednimi w kontakcie z ludźmi
• mocno zorientowani na działania
• zdeterminowani do osiągnięcia celów zawodowych
• dobrze sobie radzą w nieprzyjaznym lub niedającym wsparcia środowisku pracy
• nie dają się łatwo onieśmielać poprzez odrzucenie lub konflikt

4. SYSTEMATYCZNY / SPONTANICZNY – mierzony jest poziom motywacji u osoby, do bycia dokładnym, uporządkowanym i skrupulatnym.

Osoby systematyczne:

• mają tendencje do bycia zorganizowanym w podejściu do życia
• lubią postępować metodycznie, skrupulatnie i dokładnie
• dążą do życia w sposób uporządkowany i zdyscyplinowany
• odzwierciedlają chęć do podążania za zasadami
• nastawieni są do bycia poważnymi, praktycznymi i ekonomicznymi
• najlepiej funkcjonują w zorganizowanym i uporządkowanym środowisku pracy, które docenia osoby dokładne i zorientowane na dbanie o szczegóły
• nastawione raczej na logikę niż emocje
• potrzebują środowiska pracy, w którym fakty i dane stanowią kluczowe narzędzia dla osiągnięcia celów działania

Osoby spontaniczne:

• preferują ustalanie raczej własnych standardów i priorytetów niż przyjmowanie ich od innych
• umieją dobrze określić sposoby rozwiązywania problemów
• czują się świetnie w wychodzeniu naprzeciw problemom, bo one niosą wyzwania dające okazje do improwizowania i działania w sposób bezpośredni i spontaniczny
• posiadają zdolność do postrzegania spraw w nowym świetle, poza normalnymi procedurami działania
• wnoszą przełomowy wgląd w sprawę, umożliwiający lepszy sposób działania lub generujący zupełnie nowy produkt
• zdolne do ogarnięcia całego „dużego obrazu” stanu rzeczy
• unikają wpadania w działania nieefektywne

5. RYZYKUJĄCY / OSTROŻNY – mierzony jest poziom tendencji u osoby do bycia pionierskim i rywalizującym.

Osoby ryzykujące:

• zwykle są śmiałe, żądne przygód, a nawet brawurowe w obliczu ryzyka
• potrafią być silnie zmotywowane do odnoszenia sukcesu i chętne przy tym do podejmowania niezbędnego ryzyka, aby ten cel osiągnąć
• na skrajnych pozycjach punktacji w tym wymiarze osobowości są odważni, ambitni przedsiębiorcy, ufni w to, że mogą pokonać wszystkie przeszkody w założeniu nowej firmy, czy rozwinięcia nowej produkcji
• posiadają dużo energii do działania i mogą popaść w pracoholizm, poświęcając zdrowie, rodzinę i własne wartości dla odniesienia sukcesu

Osoby ostrożne:

• preferują funkcjonowanie w środowisku stabilnym o małym stopniu sytuacji ryzykownych
• wolą koncertować się na jednym zadaniu w danym czasie
• w pracy postępują ostrożnie, według sprawdzonych, pewnych procedur
• trzymają się dobrze ustalonych metod i wskazań
• czują się pewnie ze znajomymi ludźmi i czynnościami
• są dobrymi współpracownikami w zespole
• potrafią zrezygnować z własnych ambicji na rzecz skutecznych działań w zespole
• nastawieni są na współpracę a nie na rywalizację

6. INNOWACYJNY / KONWENCJONALNY – mierzony jest poziom tendencji u osoby, do sprawnego wymyślania nowych idei i pomysłów

Osoby innowacyjne:

• postrzegają wydarzenia i informacje w swobodny sposób
• są zdolne do tworzenia niekonwecjonalnych rozwiązań i nowatorskich koncepcji
• czują się pewnie w wynajdywaniu nowych sposobów działania
• potrzebują doświadczać uznania ze strony innych dla swoich twórczych koncepcji
• wyrażają twórczość na różne sposoby, włączając w to rozwiązywanie problemów logicznych, prace ręczne, prace artystyczne – takie jak pisanie, muzyka, sztuka teatralna i plastyka
• są osobami roztropnymi i bystrymi umysłowo
• posiadają zdolność analizowania tematów głęboko i szeroko

Osoby konwencjonalne:

• wykorzystują gotowe schematy myślowe
• są praktyczne „przyziemne”, korzystające ze sprawdzonych metod
• osadzone w realistycznym podejściu do życia
• preferują działanie w oparciu o znane i sprawdzone procedury
• mają zdolność do kierowania pracą i utrzymywanie stałego kierunku zamiast podleganiu rozproszeniu i zmianom kursu
• czują się dobrze i pewnie pracując w ustalonych warunkach i naśladując ustalone zwyczaje i procedury
• są zdolne i skuteczne w działaniu podejmowanym z praktycznej i ustalonej wcześniej perspektywy

ZAINTERESOWANIA

Podzielone są na pięć obszarów zainteresowań: wykonywanie, pomaganie, analizowanie, wpływanie i wyrażanie.  Są one podobne do charakterystyk sformułowanych przez Hollanda i użytych w teście zainteresowań autorstwa Stronga ( „Strong Interest Inventory”) oraz w teście samobadania ( „Self Directed Search”). Każdy z tych pięciu obszarów zainteresowań zawiera w sobie kilka z 21 grup zawodowych. Grupy zawodowe zostały określone na zasadzie analizy czynnikowej i ich przypisanie do każdego z pięciu głównych zainteresowań odbyło się na zasadzie optymalnego dopasowania do ogólnego obszaru zawodowego danego zainteresowania.

Pięć grup zainteresowań:

1.WYKONYWANIE:

• prace mechaniczne
• praca na zewnątrz / rolnictwo
• ochrona / policja
• sport
• zawody wysokiego ryzyka

2. POMAGANIE:

• służby serwisowe
• transport
• opieka nad zwierzętami
• nauki konsumenckie

3. ANALIZOWANIE

• nauki przyrodnicze / medyczne
• zawody związane z obliczeniami i finansami
• inżynieria

4. WPŁYWANIE

• zarządzanie / sprzedaż
• prawo / polityka
• edukacja
• poradnictwo
• prace związane z kontaktami międynarodowymi
• religijne

5. WYRAŻANIE

• występy artystyczne / komunikacja
• pisanie
• artystyczne

UMIEJĘTNOŚCI

Różnią się one od zainteresowań, tą oczywistą kwestią, że nie musimy czegoś lubić lub interesować się tym, aby to wykonywać. To ważne rozróżnienie. Jeżeli w pracy zawodowej przynajmniej 60% naszych działań wiąże się z naszymi zainteresowaniami  i umiejętnościami a 40 % (lub mniej) to są tylko nasze umiejętności to możemy mówić, że nasza praca jest satysfakcjonująca.

Umiejętności dzielą się na 14 kategorii:

• analityczne
• artystyczne
• sportowe
• urzędnicze / biurowe
• międzykulturowe
• interpersonalne
• zarządzanie
• marketing
• matematyka
• mechaniczne
• muzyczne
• organizatorskie
• praca z grupą
• pisanie

WARTOŚCI

Rzadko ( o ile w ogóle) mierzony czynnik, a szkoda… ponieważ on odpowiada za tzw. DNA zespołu, czyli czy dane osoby będą w stanie wytworzyć ze sobą atmosferę, w której będą się zarówno dobrze czuć jak i efektywnie pracować. Opowiadam o tym w tym nagraniu (od 40:38 minuty): https://youtu.be/MxzEPiglRZ4?t=2438

Mierzone są wartości dotyczące środowiska pracy, czyli w jakich warunkach dana osba będzie pracować najefektywniej. Oto ich lista:

• przygoda / ryzyko
• wyzwania
• czyste środowisko
• równość
• elastyczne godziny pracy
• harmonia
• niezależność
• praca na zewnątrz
• stabilność
• podróże
• różnorodność
• dobra organizacja pracy

Kolejna ważna wartość, która jest mierzona to oczekiwania od pracy, czyli jakie rezultaty pracy będą motywować daną osobę. Ku zdumieniu niektórych nie u każdego w pierwszej czwórce znajdują się wysokie dochody. Oto lista:

• postęp w osobistej karierze
• kontynuacja edukacji
• pomaganie innym
• wysokie dochody
• stymulacja intelektualna
• przewodzenie innym
• uznanie ze strony innych
• bezpieczeństwo

GRATULACJE!

Jeżeli doczytałeś / – aś do tego miejsca (nic nie opuszczając) to jestem pod ogromnym wrażeniem i serdecznie Ci gratuluję. Moje wyrazy najwyższego uznania!

A na zakończenie:

Jeżeli chcesz zobaczyć przykładowy 34 stronnicowy test „Career Direct” kliknij tutaj.

Jeżeli chcesz wykonać profesjonalny test predyspozycji zawodowych napisz do mnie.

W opisach wykorzystano fragmenty „Podręcznika konsultanta” dla Trenerów Kompasu Kariery.