Powszechnie znaną prawdą jest to, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Równie znaną prawdą, jest to, że to co powszechnie znane, niekoniecznie jest powszechnie stosowane 🙂 Przyjrzyjmy się więc tym, niby oczywistym a jednocześnie bardzo potrzebnym wskazówkom na temat zapobieganie wypaleniu zawodowemu, czyli właściwemu dbaniu o siebie samych.
MASZ USTALONE WYRAŹNE GRANICE MIĘDZY CZASEM PRACY A CZASEM WOLNYM
Zarówno w pracy, jak i poza nią jedną z ważniejszych postaw, które niosą skuteczność i satysfakcję, jest zaangażowanie. Dotyczy to zarówno zaangażowania fizycznego, jak i emocjonalno-mentalnego. Aby móc w pełni się zaangażować, potrzeba przede wszystkim fizycznej obecności. To jest podstawa, ale sama obecność nie wystarczy.
Potrzeba nam zaangażowania, czyli skupienia wzroku, myśli i emocji na tym, czym się obecnie zajmujemy. Jeżeli duchem jesteśmy nieobecni, nasi bliscy to wyczują, a nasza praca na tym ucierpi. Prosty nawyk, taki jak posiadanie dwóch telefonów i pozostawianie jednego w pracy, jest już częścią rozwiązania.
Pamiętam sytuację, kiedy któregoś dnia po południu spędzałem czas ze swoim synem. Rozkręcałem wtedy firmę i telefon dzwonił bez przerwy, więc nasz czas zabawy był przeplatany moimi rozmowami. W pewnym ważnym momencie naszej zabawy zadzwonił telefon i zanim zdążyłem go odebrać, mój syn ze łzami w oczach powiedział: „Niech dzwoni”. To dotknęło mnie mocno. Od tej pory, jeżeli mam czas wyłącznie dla rodziny, nie odbieram telefonu.
MASZ PRZYNAJMNIEJ JEDEN DZIEŃ W TYGODNIU NA ODPOCZYNEK
Jeżeli ciężko pracujesz – zasłużyłeś na odpoczynek. Wybierz coś, co bardzo lubisz, i poświęć temu cały dzień. Oczywiście nie chodzi o pracę, którą lubisz :). Szczególnie chcę zwrócić twoją uwagę na dwa aspekty: duchowy i fizyczny. Żyje się o wiele przyjemniej, patrząc na życie w głębszy sposób. Może to być modlitwa, poczytanie tzw. literatury mądrościowej, własna refleksja nad życiem, którą warto zapisać. Jeżeli chodzi o ćwiczenia fizyczne, warta polecenia jest aktywność realizowana razem z bliskimi osobami, np. wspólna gra w tenisa.
PRZYNAJMNIEJ RAZ W ROKU PRZEZNACZASZ DŁUŻSZY CZAS NA ODPOCZYNEK
Ważne, żeby odpoczynek był… odpoczynkiem. Wśród moich znajomych są ludzie, którzy uwielbiają podróżować. Jeden z nich jest szczególnie aktywny w zachęcaniu do tego innych. Można śmiało powiedzieć, że nadaktywny. Czasami trzeba mu przypomnieć, że intensywne podróżowanie to jego sposób odpoczywania oraz że inni mogą odpoczywać inaczej. Wylegiwanie się na plaży, chodzenie po górach, czytanie książek, spotykanie się z ludźmi, malowanie, uprawianie sportu itd. Każdy ma coś, co najlepiej go relaksuje.
Dobrze jest zaplanować wcześniej czas swojego urlopu oraz wybrać zajęcia, które nam odpowiadają. W ten sposób motywujemy samych siebie, aby rzeczywiście skorzystać z urlopu. Takie rozmawianie o wspólnych wakacjach, „nakręcanie się” wzajemne powoduje ekscytację i motywuje do wyjazdu. Nawet jeśli wyjazd ma być spontaniczną wyprawą po Europie bez szczególnego planu, warto podtrzymywać w sobie to wyczekiwanie.
MASZ „ODŚWIEŻAJĄCE” RELACJE
Najogólniej można powiedzieć, że ludzie, z którymi pozostajemy w relacjach, dzielą się na trzy kategorie: tych, którzy wysysają z nas energię, tych, którzy są neutralni, i tych, po spotkaniu z którymi jesteśmy ożywieni. O ten ostatni właśnie rodzaj związku warto dbać. To ludzie, wobec których nie masz ukrytych zamiarów; ani ty od nich nic nie potrzebujesz, ani oni od ciebie. Po prostu świetnie się czujecie w swoim towarzystwie i uwielbiacie ze sobą przebywać. Wspólnie możecie się śmiać, dzielić najgłębszymi przeżyciami lub po prostu milczeć. Oczywiście zdarzają się i trudne chwile, ale zwycięsko je przechodzicie. Po zakończeniu spotkania z takimi ludźmi zwykle czujecie się odświeżeni, pełni energii i podniesieni na duchu.
RÓWNOMIERNIE ROZWIJASZ SIĘ W RÓŻNYCH DZIEDZINACH ŻYCIA
Mahatma Gandhi, bohater narodowy Indii, dokonał wiele dla swojego kraju. Był ogromną inspiracją dla Martina Luthera Kinga oraz Nelsona Mandeli. Wypowiedział wiele mądrych zdań i był, a nawet jest, autorytetem dla milionów ludzi. Niestety stało się to kosztem jego rodziny.
Jego najstarszy syn, Harilal, zmarł jako alkoholik, a o swoim ojcu powiedział tak: „Gandhi jest największym ojcem, jakiego każdy z nas mógłby mieć, i jedynym, którego ja nigdy bym nie wybrał”. Rajmohan Gandhi, wnuk Mahatmy i autor jego biografii, tak uzasadnił powstanie swojej książki: „Napisałem ją, żeby pokazać, że historia Gandhiego to nie tylko historia Indii, ale także dzieje ojca rodziny mającego wielkie oczekiwania wobec swych czworga dzieci, oczekiwania, którym one nie były w stanie sprostać”. Misja wobec narodu zastąpiła miłość do najbliższych. Tragedia niewątpliwie wspaniałego człowieka.
A jak jest w twoim życiu? Żyjesz, ale na ile jesteś zadowolony ze swojego życia? Parafrazując Bareję: „Ile życia jest w twoim życiu?”. Bardzo lubię też inne powiedzenie: „Nieważne, ile dni jest w twoim życiu; ważniejsze jest, ile życia jest w twoich dniach”. Czy to ważne? Każdy sam odpowie sobie na to pytanie. Dla tych z nas jednak, dla których życie jest cenne i którzy chcieliby przeżyć je jak najlepiej, jest bardzo ważne, by czerpać satysfakcję z mijających chwil.
Satysfakcja z życia pełnią życia bierze się z maksymalnego wykorzystania swojego potencjału. Jest to możliwe wtedy, kiedy w naszym życiu rozwijamy się równomiernie. Zapewne potrafisz sobie wyobrazić człowieka, który na siłowni ćwiczy bardzo intensywnie, ale tylko górną część tułowia.
Podobnie jest z człowiekiem, który nie rozwija się w każdej z dziedzin życia. Oczywiście mamy w życiu różne okresy i zdarza się, że czasami musimy więcej uwagi i czasu poświęcić wybranym aspektom kosztem innych. Pytanie brzmi, czy z czasem wracamy do równowagi. Prosty przykład to kobieta, która prowadziła biznes, a następnie urodziła dziecko. Przynajmniej na jakiś czas zmieni się jej rozkład zajęć. Inny przykład to zaniedbywanie kwestii ćwiczeń fizycznych i dbanie o zdrowe odżywianie. W dłuższym okresie ten brak równowagi może skończyć się problemami zdrowotnymi.
Czas więc na praktykę. Zapraszam cię do analizy swojego życia i przyjrzenia się temu, z czego już możesz być dumny, a co jeszcze wymaga zmiany. Cały proces oceny obejmuje zarówno intuicję (prawą półkulę), jak i logikę (lewą półkulę). Zapraszam!
ANKIETA SATYSFAKCJI ŻYCIOWEJ
Oceń poziom zadowolenia w poszczególnych dziedzinach życia.
Po odpowiedzi na poszczególne pytania napisz, na ile oceniasz poziom zadowolenia z poszczególnych sfer życia w skali od 1 do 5:
1 – bardzo źle,
2 – źle,
3 – przeciętnie,
4 – dobrze,
5 – bardzo dobrze.
Następnie oceń, jak ważna jest dla ciebie dana dziedzina życia w skali od 1 do 5:
1 – mogłaby nie istnieć,
2 – mało ważna,
3 – średnio ważna,
4 – ważna,
5 – bardzo ważna.
PRACA ZAWODOWA
– Z czego jesteś zadowolony w swojej pracy?
– Co chciałbyś zmienić?
– Czy jest to zajęcie, którym chciałbyś się zajmować do końca życia?
– Czy rozwijasz się w swojej pracy?
– Jakie masz perspektywy kariery zawodowej?
Na ile oceniasz (w skali od 1 do 5) poziom zadowolenia z tej sfery życia?
Jak ważna (w skali od 1do 5) jest dla ciebie ta dziedzina życia?
SYTUACJA FINANSOWA
– Ile zarabiasz?
– Ile masz oszczędności?
– Czy masz dochód pasywny (np. tantiemy, wynajem nieruchomości)?
– Czy masz długi?
– Oblicz swój poziom zamożności: dodaj wartość swojego majątku, oszczędności, inwestycje oraz biznes i odejmij od tego swoje długi.
Na ile oceniasz (w skali od 1 do 5) poziom zadowolenia z tej sfery życia?
Jak ważna (w skali od 1 do 5) jest dla ciebie ta dziedzina życia?
STANDARD ŻYCIOWY
– Co składa się na twój majątek (dom, samochód, meble itp.)?
– Czy jesteś zadowolony ze swojego standardu życiowego?
– Co chciałbyś jeszcze mieć?
– Czy chciałbyś się czegoś pozbyć?
– Gdybyś miał zacząć jeszcze raz, nie mając nic, co chciałbyś mieć?
Na ile oceniasz (w skali od 1 do 5) poziom zadowolenia z tej sfery życia?
Jak ważna (w skali od 1 do 5) jest dla ciebie ta dziedzina życia?
ROZWÓJ OSOBISTY
– Z jakich posiadanych umiejętności jesteś zadowolony?
– Jakie umiejętności chciałbyś nabyć?
– Z jakiej wiedzy, którą zdobyłeś, jesteś dumny?
– Jakie ma ona praktyczne zastosowanie?
– Jaką wiedzę chciałbyś jeszcze zdobyć?
Na ile oceniasz (w skali od 1 do 5) poziom zadowolenia z tej sfery życia?
Jak ważna (w skali od 1 do 5) jest dla ciebie ta dziedzina życia?
SPRAWNOŚĆ I ZDROWIE
– Czy uprawiasz regularnie ćwiczenia fizyczne?
– Czy chciałbyś rozwinąć się jeszcze bardziej w tej dziedzinie?
– Jak często i w jaki sposób wypoczywasz?
– Jak często badasz swój całkowity stan zdrowia?
– Czy odżywiasz się zdrowo?
Na ile oceniasz (w skali od 1 do 5) poziom zadowolenia z tej sfery życia?
Jak ważna (w skali od 1 do 5) jest dla ciebie ta dziedzina życia?
RELACJE TOWARZYSKIE
– Wymień grono ludzi (poza rodziną), z którymi spędzasz najwięcej czasu wolnego.
– Jak często spotykasz się ze znajomymi?
– Jakie cechy – twoim zdaniem – powinien posiadać przyjaciel?
– Czy w twoim najbliższym otoczeniu masz ludzi, których możesz określić jako swoich przyjaciół?
– Kogo chciałbyś poznać i wejść z nim w bliższą relację?
Na ile oceniasz (w skali od 1 do 5) poziom zadowolenia z tej sfery życia?
Jak ważna (w skali od 1 do 5) jest dla ciebie ta dziedzina życia?
ŻYCIE RODZINNE
– Wymień członków swojej najbliższej rodziny.
– Jak często spotykacie się razem?
– Jak oceniasz poziom tych spotkań?
– Czy są trudne sprawy, które wymagają między wami wyjaśnienia?
– Jak twoi najbliżsi oceniają wasze relacje? (Możesz ich o to zapytać).
Na ile oceniasz (w skali od 1 do 5) poziom zadowolenia z tej sfery życia?
Jak ważna (w skali od 1 do 5) jest dla ciebie ta dziedzina życia?
WARTOŚCI ŻYCIOWE
– Jakie są twoje główne wartości, którymi kierujesz się w życiu?
– Kto określił te wartości (np. Bóg, kościół, rodzina, ty)?
– Czy utożsamiasz się z tymi wartościami?
– W jaki sposób rozwijasz te wartości (np. modlisz się, rozmyślasz, czytasz)?
– Czy wyznawane przez ciebie wartości pomagają ci w lepszym życiu?
Na ile oceniasz (w skali od 1 do 5) poziom zadowolenia z tej sfery życia?
Jak ważna (w skali od 1 do 5) jest dla ciebie ta dziedzina życia?
PYTANIA KOŃCOWE
– Gdy patrzysz na wyniki, co rzuca ci się w oczy?
– Gdybyś miał wybrać jedną dziedzinę życia, w której chciałbyś widzieć zmiany?
– Co sprawiło, że wybrałeś tę dziedzinę?
– Jak wyglądałby poziom 5. w tej dziedzinie?
– Co chciałbyś zmienić w tej dziedzinie?
– Czy wiesz, jak dokonać zmiany?
– Czy masz motywację do zmiany?
Gratulacje!
A co robić dalej dowiesz się z poniższego nagrania:
